ABD’nin kültürel hazinelerinden New Orleans, bilim insanlarının son araştırmalarına göre endişe verici bir hızla batıyor. Tulane Üniversitesi’nden araştırmacıların Science Advances dergisinde yayımlanan çalışması, şehrin bazı bölgelerinin her yıl 5 santimetreye kadar çöktüğünü ortaya koyuyor. Bu, deniz seviyesinin yükselmesinden yedi kat daha hızlı bir kayıp anlamına geliyor ve 2050 yılına gelindiğinde şehrin büyük bir kısmının sular altında kalabileceği uyarısını güçlendirdi.
Tulane Üniversitesi’nde görev yapan Prof. Mead Allison, “Bu bulgular bir uyarı alarmı niteliğinde. Şehrin sel koruma sisteminin etkinliğini sürdürebilmesi için sürekli izleme ve bakım gerekiyor” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekiyor.
Araştırma, 2002-2020 yılları arasında uydu tabanlı InSAR (Interferometrik Sentetik Açıklıklı Radar) teknolojisiyle toplanan verilere dayanıyor. Bu yöntem, milimetrik hassasiyetle zemin hareketlerini tespit ederek, New Orleans’ın batış hızını detaylı bir şekilde haritalandırdı. Özellikle Louis Armstrong Uluslararası Havalimanı çevresi ve eski sulak alanlar üzerine kurulu mahalleler, yıllık 27-47 milimetre çöküşle en yüksek risk bölgeleri arasında yer aldı.
SEL BARİYERLERİ DE BATIYOR
New Orleans, 2005’teki Katrina Kasırgası’nın ardından 15 milyar dolarlık bir yatırımla güçlendirilen Hurricane and Storm Damage Risk Reduction System (HSDRRS) adlı sel koruma sistemine güveniyor. Ancak araştırma, bu sistemin bazı beton sel duvarlarının bile çöktüğünü gösteriyor. Yeni inşa edilen beton duvarlar, eski toprak setlere kıyasla daha hızlı batıyor ve bazı bölgelerde yıllık 28 milimetreye varan kayıplar kaydediliyor. Bu, sistemin fırtına dalgalarına karşı koruma kapasitesini tehdit ediyor.
NASA’nın Jet Propulsion Laboratuvarı’ndan Dr. Cathleen E. Jones, “New Orleans’taki zemin hareketleri, hem doğal hem de insan kaynaklı faktörlerden etkileniyor. Yeraltı suyu çekimi, sulak alanların drenajı ve ağır inşaat faaliyetleri, çöküşü hızlandıran başlıca nedenler” dedi.
Jones, uydu verilerinin bu tür tehditleri izlemek için kritik bir araç olduğunu vurguluyor ve düzenli bakım ile güçlendirme çalışmalarının şart olduğunu belirtti.
2050’DE NE OLACAK?
Virginia Tech’ten Leonard Ohenhen liderliğinde Nature dergisinde yayımlanan bir başka çalışma, New Orleans’ın 2050’ye kadar yüksek gelgit taşkınlarına maruz kalacak alanlarının 97.000 ila 170.000 daha fazla insanı, yüzlerce kilometre karelik alanı ve on binlerce mülkü etkileyebileceğini öngörüyor. Ancak bu çalışma, yerel uzmanlar tarafından eleştirildi.
Tulane Üniversitesi’nden Prof. Torbjörn E. Törnqvist, “Bu projeksiyonlar, New Orleans’ın benzersiz sel koruma sistemini ve yerel koşulları tam olarak dikkate almıyor” diyerek daha fazla yerel veriyle doğrulama yapılması gerektiğini ifade etti.
Yerel uzmanlardan Louisiana Üniversitesi Deniz Konsorsiyumu’ndan Doç. Dr. Alex Kolker ise, “New Orleans’ta taşkınlar genellikle güçlü fırtınalardan kaynaklanıyor, yüksek gelgitlerden değil. Bu nedenle risk hesaplamaları, yerel dinamikleri göz ardı etmemeli” dedi. Buna rağmen, hem Kolker hem de Törnqvist, çöküşün ve deniz seviyesindeki yükselişin birleşik etkisinin şehri ciddi bir tehlike altına soktuğunu kabul ediyor.
DOĞAL VE İNSAN KAYNAKLI TEHDİTLER
New Orleans’ın çöküşü, Mississippi Nehri’nin binlerce yılda biriktirdiği yumuşak tortulların doğal sıkışmasıyla başlıyor. Ancak insan faaliyetleri, bu süreci hızlandırdı.
Yeraltı suyu çekimi, sulak alanların drenajı ve endüstriyel faaliyetler, çöküşün ana itici güçleri arasında. Özellikle havalimanı çevresi ve yeni yerleşim bölgeleri, zemin sıkışması ve su çekimi nedeniyle en hızlı batan alanlar. Öte yandan, Michoud bölgesinde endüstriyel yeraltı suyu pompalamasının durdurulmasıyla zeminde hafif bir yükselme gözlemlendi, bu da çözüm yollarına dair umut veriyor.Sulak alanlar da alarm veriyor.
Şehrin doğusundaki bataklıklar, bazı bölgelerde yılda 40 milimetreden fazla çöküyor. Eğer bu eğilim devam ederse, 10 yıl içinde bu alanlar açık suya dönüşebilir, hem ekosistemi hem de doğal fırtına bariyerlerini tehdit edebilir.
GELECEK İÇİN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Araştırmacılar, New Orleans’ın sel koruma sisteminin sürdürülebilirliği için uydu ve yer tabanlı izleme sistemlerinin birleştirilmesini önerdi.
Prof. Allison, “Uydu verileri, hangi bölgelerin öncelikli olarak güçlendirilmesi gerektiğini belirlemede eşsiz bir araç sunuyor” dedi.
ABD Ordusu Mühendisler Birliği’nden Ricky Boyett ise, mevcut sel sistemlerinin 2057’ye kadar çöküş ve deniz seviyesi yükselişini karşılayacak şekilde tasarlandığını, ancak 2073’e kadar büyük bir yenileme gerektiğini belirtiyor.Yerel halk ise endişeli.
Michoud sakini Synthia Viltus, altyapı bakımındaki mevcut eksikliklere işaret ederek, “Devlet ve federal liderlere güvenim sıfır. Sokaklardaki çukurlar bile aylardır onarılmıyor” dedi.
New Orleans, tarih ve kültürle dolu bir şehir olarak, şimdi hem doğayla hem de kendi altyapısıyla mücadele ediyor
Bilim insanları, şehrin geleceğini kurtarmak için acil ve sürekli önlemler alınması gerektiği konusunda hemfikir.
Aksi takdirde, 2050’ye gelindiğinde New Orleans’ın büyük bir kısmı sular altında kalabilir, sadece bir tarih kitabı sayfası olarak hatırlanabilir.
